
Michelangelo Merisi da Caravaggio (d. 29 Eylül 1571, Milano – ö. 18 Temmuz 1610), İtalyan ressamdır. Roma, Napoli, Malta ve Sicilya'da çalışmıştır. Barok sanat akımının ilk büyük sanatçısıdır. Caravaggio, ismini doğduğu kasabadan almıştır. "Michelangelo Merisi Caravaggio" gerçek ismidir. Caravaggio, güçlü ışık-gölge kullanımı ve resimsel düzenlemeyi dramatik bir açıdan ele alışıyla barok sanatının en özgün uygulayıcılarından biri olmuştur. 1584’te Bergamolu bir ressam olan Simone Peterzano’nun yanına 4 yıllığına çırak olarak girmiş, ilk deneyimlerini Lorenzo Lotto ve Giovanni Girolama Savoldo (1480-1548) gibi sanatçıların yapıtlarını incelemekle kazanmış, Tiziano’nun öğrencisi iken Venedik Okulu'yla da ilişki kurmuştur. Roma’da çalıştığı dönem yapıtları dramatik bir anlatım sunmayan kendi portreleri ve ölü doğa resimleridir. Bunlarda güçlü bir ışık gölge kullanılmış ve ayrıntıları özenle betimlemiştir.
Caravaggio'nun gerçekçi doğalcılığının ilk kez bütünüyle ortaya çıktığı yapıt Roma'daki San Luigi dei Francesi Kilisesi'nin Contarelli Şapeli'ndeki Aziz Matta'nın yaşamını konu alan bir dizi resimdi. Bu, Aziz Matta ve Melek, Aziz Matta'nın Çağrısı ve Aziz Matta'nın Şehit Edilişi konulu üç resimden oluşan görkemli bir tasarıydı. Sunağın üzerine yerleştirilmesi düşünülen Aziz Matta ve Melek'in ilk biçimi S. Luigi dei Francesci'nin o güne değin bir azizin böyle canlandırıldığını görmemiş rahiplerine o kadar ters geldi ki, resmin yeniden yapılmasını istediler. İncil yazarlarından biri olan Aziz Matta resimde sıradan bir işçi ya da rençper görünümündeydi.; ayağını resmin dışına çıkıp insanın yüzüne gelecekmiş gibi uzatmış, kaba bir biçimde bacak bacak üstüne atmış olarak betimlenmişti. İncelikten yoksun melek figürü ise cahil birisine yol gösterircesine azizin elini zorla kitaba doğru bastırır gibiydi. Kilise ileri gelenleri Caravaggio'nun sıradan bir kişiyi yüceltirken gerçekte Aziz Matta'yı sokaklardan kurtaran İsa'ya öykündüğünü kavrayamamışlardı.
Michelangelo Merisi da Caravaggio, resmi bir sanat eğitimi almamıştır. Genç yaşta Milano'da ressam Simone Peterzano'nun yanında çalışmaya başlamıştır. Burada, resim teknikleri ve sanat tarihi hakkında kendini geliştirmiştir. Daha sonra Roma'ya taşınmış ve burada kendi stüdyosunu açmıştır. Caravaggio, özellikle karanlık zemin üzerine belirgin bir ışık kullanımı ile ünlüdür. Bu teknik, "karşıtlık" ya da "tenebrizm" olarak adlandırılır ve resimlerine derinlik ve gerçekçilik katmaktadır. Sanatçının resimlerinde, insan figürleri ve doğal nesneler doğal ve gerçekçi bir şekilde resmedilmiştir. Caravaggio'nun resimleri, döneminin diğer ressamlarından farklıydı ve bu nedenle, sanat dünyasında büyük bir etki yarattı. Sanatçının işleri, günümüzde de birçok müzede ve galeride sergilenmektedir ve sanatseverler tarafından ilgiyle takip edilmektedir. Caravaggio, sanat hayatı boyunca birçok öğrenci yetiştirmiş ve İtalyan Rönesansı'nın en önemli ressamlarından biri olarak kabul edilir.
Caravaggio, Otuz Yıl Savaşları döneminde yaşamıştır. Barok sanat akımı, öncelikle İtalya'da doğmuş ve daha sonra Avrupa ve Latin Amerika'ya yayılmıştır. Bu akım, özellikle kilisenin önderlik ettiği karşı-reform hareketi içinde doğmuş ve gelişmiştir. Barok sanatçıları, eserlerinde dini coşku ve heyecanın yaratılmasına çalışmışlardır. Dini atmosfer dışındaki alanlara da yönelmişlerdir. Barok dönemi sanatında, Rönesans'ın denge ve uyum konusunda eriştiği ölçüden çok, maniyerizm'in abartı ve hareketliliği hakimdir. Işık ve gölge oyunlarına dayanarak heykel, resim ve mimarinin kaynaştırıldığı bir sanat anlayışı getirilmiştir. Natürmort türü de bu dönemde ortaya çıkmıştır. Barok döneminin önde gelen sanatçıları arasında Agostino Carracci, Caravaggio, Vermeer, Velazquez, Rubens ve Rembrandt yer almaktadır. Barok, kelime anlamı olarak düzensiz ve acayip biçimli taş ve incileri niteleyen bir kuyumculuk terimidir. Ancak, bu dönem sanatında, güçlü duygusal etki yaratan, dramatik ve heyecanlı bir tarzı ifade eder. Barok sanat, 18. yüzyılda birçok Katolik Avrupa ülkesinde kilisenin teşvikiyle gelişen bir sanat anlayışıdır ve günümüzde de önemli bir etkiye sahiptir.