Renk Tarihinde Yolculuk: Hint Kırmızısı

Okuma süresi: ~2dk
   

Bir rengi tarif etmenin tek bir yolu yoktur. Josef Albers bir keresinde "kırmızı" deseniz, 50 farklı kişinin zihninde 50 farklı kırmızı canlanacağını söylemişti. Renk isimleri, renkleri daha net ayırt etmek için geliştirilmiş olsa da, her dilde ve kültürde kendine has evrimleriyle zenginleşmiş ve karmaşık bir hale gelmiştir. Örneğin, Felemenkçede “pembe” kelimesi eskiden sarıyı tanımlarken, Japoncada ise “yeşil” için kullanılan günümüzdeki kelime oldukça yakın tarihlerde dile girmiştir.
 

Günümüzde birçok renk sentetik olarak üretilmekte ancak adları, kökenlerinden gelen mirasa bir saygı duruşu niteliğinde. Eski Yunanca’da "soluk sarı" anlamına gelen “okra” kelimesi bugün ferrik oksit ya da demir oksit gibi toprak tonlarının geniş bir spektrumunu ifade eden bir terim haline gelmiştir. Okranın farklı tonlarına sahip renklerden biri olan Hint Kırmızısı ise bu renk grubunun en karakteristik örneklerinden biridir.
 

 

Hint Kırmızısı, Hindistan’ın kırmızı laterit topraklarından adını alan, opak, derin bir kırmızı tonudur. Bu renk, ilk olarak İskoç bilim insanı Francis Buchanan-Hamilton tarafından Hindistan’da tanımlanmıştır ve buradaki demir cevheri zenginliğinden ötürü bu ton ortaya çıkmıştır. Hint Kırmızısı’nın tonları çeşitlilik gösterebilir; Hindistan'da ise sıcak, koyu ve mavi alt tonlara sahip bir toprak kırmızısı olarak bilinir. Bu renge, Venedik Kırmızısı, İngiliz Kırmızısı ve Kobe Kırmızısı gibi ton farklılıkları eşlik eder.

 
Hint Kırmızısı ve diğer toprak tonları tarih öncesi dönemlere kadar uzanan bir kullanım geçmişine sahiptir. Işığa karşı dayanıklı olması, bu rengin sanatçılar tarafından eski ustalardan günümüze kadar tercih edilmesini sağlamıştır. Ayrıca dekoratif ve endüstriyel boya uygulamalarında, özellikle epoksi reçine ile karıştırıldığında korozyona dayanıklı ve kalıcı bir özellik sunar.
 

 

1996 yılına kadar, Hindistan demiryolu trenleri tuğla kırmızısı rengindeydi. Bu renge “Hint Kırmızısı” denmese de, demir oksitten elde edilen maroon kırmızı primer boya, model tren meraklıları arasında bu isimle anılmaya başlanmıştır.

 

 
Sanat ve Demirin Evrensel Bağlantısı

Hint Kırmızısı gibi renklerin kökeni, yaratılışın başlangıcına duyusal bir bağ sunar. Hindistan doğumlu sanatçı Anish Kapoor, son çalışmalarında vücudun demir cevheri ile dünyanın demir oksit bağlantısını ele almıştır. 2016 yılında Salman Rushdie ile gerçekleştirdiği “Blood Relations” adlı projede derin kırmızı tonlarında yapılar ve kum heykeller yer almıştır. Sanatçının 2007’de Londra Kraliyet Akademisi’nde sergilenen bir diğer eseri olan “Svayambh”, büyük bir balmumu ve yağ bazlı boya bloğundan oluşur; galeri içindeki kemerlerin arasında hareket eden bir tren misali, ardında yoğun kırmızı bir iz bırakır.